علیرضا افتخاری در سال ۱۳۳۷ در اصفهان بدنیا آمد. در کودکی نزد استاد طباطبایی نوازنده ویولن تعلیم دید. از ۱۲ سالگی نزد استاد تاج اصفهانی به یادگیری ردیف‌های آوازی پرداخت. پس از مدتی نیز همزمان به بهره گیری از محضر استاد جلیل شهناز و استاد حسن کسایی در زمینه ردیف های موسیقی سنتی مشغول شد. در سال ۱۳۵۷ در آزمون باربد و در محضر اساتیدی چون علی اکبر خان شهنازی، داریوش صفوت، علی تجویدی و … موفق به کسب رتبه نخست گشت. از سال ۱۳۶۰ پس از درگذشت تاج اصفهانی نزد استاد دادبه به ادامه تعلیم موسیقی پرداخت.

در سال ۱۳۶۲ اولین آلبوم خود را به توصیه استاد فرامرز پایور با نام «آتش دل» و به یاد استاد فقیدش تاج اصفهانی منتشر کرد. پس از آن آثار او از صدا و سیمای ایران به صورت مرتب پخش شده و کنسرت‌های مختلفی[۱] در کشورهایی چون ژاپن، آلمان، کانادا و انگلستان برگزار نمود. وی در طول سه دهه فعالیت حرفه‌ای خود، تا کنون موفق به انتشار بیش از ۶۰ آلبوم موسیقی در سبکهای سنتی، ارکسترال و تلفیقی با همکاری اساتیدی چون پرویز مشکاتیان، حسین علیزاده، علی تجویدی، عباس خوشدل، محمدعلی کیانی‌نژاد، جلال ذوالفنون، هابیل علیف، فریدون شهبازیان، کامبیز روشن‌روان و … شده‌است. از آلبوم‌های معروف او می‌توان به مقام صبر، راز و نیاز، سروسیمین، شور عشق، نیلوفرانه، یاد استاد، سرمستان، مستانه، امان از جدایی، قلندروار و صیاد اشاره نمود.

حضور مداوم افتخاری در صحنه آواز باعث شد تا ده سال بعد با آلبوم «نیلوفرانه» تمامی رکوردهای قبلی فروش را بشکند و تنها ستاره ای نام گیرد که عامه مردم در هر سطح فرهنگی و سواد با دیدن تصویر او بر جلد یک آلبوم به سراغ آن می روند. موقعیتی که در دوره هایی از سال های پیش از انقلاب ایرج وگلپایگانی در گونه ای از موسیقی سنتی از آن بهره مند بودند و در سال های بعد از انقلاب شجریان از این امتیاز تنها در نزد طیف هایی از جامعه برخوردار بود و کماکان نیز هست. مشابه این موقعیت در دوره هایی به صورتی متفاوت برای شهرام ناظری نیز وجود داشته است که باید در جای خود به آن پرداخت.

دوران کاری افتخاری را می‌توان به سه بخش تقسیم کرد. از سال ۱۳۶۲ تا ۱۳۷۵ که بسیار کم‌کار بوده‌است. تعداد آثار او در این دوره، به‌طور متوسط حدود یک آلبوم در سال است.

دوره دوم، از سال ۱۳۷۵ تا ۱۳۸۹ که دوره اوج افتخاری به‌شمار می‌آید و به‌طور متوسط پنج آلبوم در سال خوانده‌است. سومین دوران کاری افتخاری از سال ۱۳۸۹ به بعد است که بسیار کم‌کار بوده و در چهار سال یک آلبوم را ارائه داده‌است.

افتخاری از زمان روی آوردنش به موسیقی پاپ و سنتی و با خواندن آلبوم نسیما در ۱۳۸۰ و آلبوم شکوه عشق با انتقادات اهالی موسیقی سنتی مواجه شد.

او در اینباره گفت: من تابه حال ده‌ها ابوعطا خوانده‌ام ده‌ها افشاری و چندین سه گاه و همه مانند هم بوده‌است. من حق دارم به عنوان یک خواننده تجربیات جدید داشته باشم.