جمال وفائی با نام اصلی سید جمال نجفی متولد 17 خرداد ماه 1319 از کرمانشاه می باشد.
جمال وفایی در خیابان ری تهران کوچه آصف الدوله متولد شد و دوران کودکی را زیر نظر پدرش که از صدایی خوش برخوردار بود گذراند.
او آوازها و ترانه های زیادی در رادیو ایران و ارکستر گل ها به یادگار گذاشته است. وی چند سال پس از انقلاب به خارج از کشور رفت و در شهر سانفرانسیسکو اقامت گزید.
پدربزرگ وی یک روحانی شیعه و پدرش سید محمدعلی نجفی کرمانشاهی قاری قرآن بود که از صوت خوشی برخوردار بود و در مجالس مذهبی به خواندن می پرداخت.
پدر جمال اولین قاری بود که صوت قرآن وی از رادیو پخش می شد و نامش در رادیو «نجفی کرمانشاهی» اعلام گردید. پدر جمال که غیر از رادیو به مجالس روضه خوانی و ختم و ترحیم می رفت جمال را هم دنبال خود می برد و رموز خواندن را به وی می آموخت ، جمال هم در هر جلسه ای که شرکت می کرد و می خواند ، پدرش پولی جهت تشویق به وی می داد.
دو برادر دیگر جمال وفایی ، به نام های کمال وفایی (خواننده موسیقی مردمی) و عباس وفایی (با اسم هنری وفا ، در سبک پاپ) در دهه 50 در زمینه خوانندگی فعالیت می کردند.
جمال در هفت سالگی به مدرسه ترقی رفت، در این مدرسه با منوچهر نوذری که فن بیان تئاتر را تدریس می کرد آشنا شد، وی که کودکی خردسال بود ، به رهبری نوذری اولین پیش پرده به نام «بچه های شکمو» را در مدرسه می خواند که فوق العاده مورد توجه حضار قرار گرفت و مدیر مدرسه از فردای آن روز به او تکلیف کرد که سر صف قرآن و دعا بخواند. بدین ترتیب او از هفت سالگی خواندن را شروع کرد.
ورود به عرصه خوانندگی :
وفایی پس از مدتی که با پدرش به مجالس ترحیم می رفت ، یک روز پس از خواندن مرثیه ای ، شخصی به نام «عبدالرحیم اعتماد مقدم» که از کارکنان جامعه باربد بود و در آن مجلس حضور داشت ، صدای وی را شنید ، با پدر جمال صحبت کرد و از وی تقاضا کرد که اجازه دهد جمال در جامعه باربد نزد اسماعیل مهرتاش که همه را به صورت رایگان تعلیم می داد ، تعلیم ببیند. او می گفت : «حیف است این صدا از فیض چنین استادی بی بهره بماند.» پدر جمال با این امر موافقت کرد و بدین طریق جمال به کلاس اسماعیل مهرتاش راه یافت .
جمال به مدت دوازده سال هفته ای دو روز در کلاس استاد و هفته ای یک روز زیر نظر «دکتر نامدار» ، استاد فن بیان و موسیقی رفت. جمال وفایی و عبدالوهاب شهیدی از برجسته ترین و قدیمی ترین هنرجویان مکتب مهرتاش بودند و سال های بعد ، هنرجویانی چون محمدرضا شجریان نیز دراین کلاس ها شرکت کردند.
اولین اجرا :
اولین اجرای جمال وفایی بر می گردد به روزی که در یکی از کلاسها مشغول تمرین بود ، «مرحوم دکتر مهدی برکشلی» وارد شد و صدای وفایی را شنید. او بلافاصله از استاد مهرتاش خواست که اجازه دهد وی در جشن دانشگاه تهران برنامه اجرا نماید. استاد پذیرفت و وفایی در دانشکده ادبیات دانشگاه تهران اولین کنسرت خود را همراه با استادانی نظیر : فرامرز پایور ، حسن کسایی ، حسین تهرانی ، احمد عبادی و اصغر بهاری اجرا کرد و پس از چندی در سالن هنرهای زیبای کشور ، همراه با کمانچه اصغر بهاری قطعه ای در افشاری اجرا نمود که از رادیو و تلویزیون پخش و موجب شهرت وی گردید.
جمال وفایی سالها پیش با لاله فلاح ازدواج کرده و متاهل است و مژگان وفایی ، مریم وفایی ، اشکان وفایی و غزاله وفایی فرزندان او هستند.
دعوت به رادیو :
او در سال 1345، رسماً به رادیو دعوت شد و با آقایان عباس شاپوری ، حبیب اله بدیعی ، منصور صارمی ، اسداله ملک ، فرهنگ شریف ، عباس زندی و مرحوم افتتاح همکاری خود را آغاز کرد. در برنامه گل ها اعم از گل های رنگارنگ ، برگ سبز و شاخه گل شرکت نمود و بیشتر آهنگ های مهدی خالقی را که برایش می ساخت ، اجرا می نمود که بهترین آن ها از نظر خود وفایی «جمال کعبه» نام دارد که روز عید قربان از رادیو پخش شد. وفایی پس از مدتی ، با شرکت در برنامه «سازهای ملی» به رهبری آقایان مهدی فلاح و حسینعلی مفتاح و به سرپرستی ضیاء مختاری به مدت 5 سال کار خود را ادامه داد. آهنگ های ارکستر «سازهای ملی» را آقایان اکبر محسنی ، ابراهیم خان منصوری و عبداله جهان پناه می ساختند و برنامه های مختلفی نیز همراه با آقایان منصور صارمی ، اسداله ملک ، جواد لشگری ، بزرگ لشگری ، حسین صمدی و معارفی اجرا نمود.
نمونه اجراها :
جمال وفایی خواننده گل های رنگارنگ و برگ سبز دارای آواز بسیار زیبا و قابل توجهی بود. وی در بسیاری از برنامه های مذهبی (مخصوصاً در ماه رمضان) همراه با سید جواد ذبیحی آوازهای مذهبی در رادیو ایران اجرا می کرد. تقلید صدای هنرمندان توسط جمال وفایی یکی از بی رقیب ترین تقلید صداها بود. او همچون دیگر خوانندگان معروف پایش به سینما کشیده شد و در چندین فیلم بازی کرد و ترانه خواند.
او پس از انقلاب به خارج از کشور رفت و آلبوم های «طوطی» ، «ستاره سهیل» و خواب (مشترکاً با عطا) را به بازار عرضه کرد، وی هم اکنون گهگاهی در مجالس خصوصی می خواند. جمال به همراه دو برادر خود کمال وفایی و عباس (وفا) در دهه 1350 بسیار معروف شدند و در چندین فیلم بازی کردند. هم اکنون در گذر چندین دهه بعد از انقلاب ، جمال وفایی در آمریکا (سانفرانسیسکو در کالیفورنیا) زندگی می کند و گاهی به تهران می آید.
سوابق بازیگری و آلبوم های جمال وفائی تقدیم نگاه شما عزیزان :
بازیگری :
پرستوهای عاشق (1356)
جدال (1355)
هیولا (1355)
رانده شد(1354)
آلبوم ها :
طوطی
ستاره سهیل
خواب
دختر شیرازی