علی تجویدی ۱۵ آبان ۱۲۹۸ در کوچه ظهیرالاسلام تهران زاده شد. او اصالتاً اهل اصفهان بود. برادران وی محمد و علیاکبر تجویدی از نقاشان فقید ایران هستند.
آغاز کار هنری :
آموختن موسیقی را از کودکی نزد پدرش هادیخان تجویدی که در نقاشی از شاگردان طراز اول کمالالملک و در موسیقی از شاگردان مستعد درویشخان بود آغاز کرد. پس از مدتی نزد ظهیرالدینی به فراگیری فلوت پرداخت. خود او نقل کرده که از دوازده سالگی دستگاههای موسیقی ایرانی را میشناخته است. از شانزدهسالگی نزد حسین یاحقی نواختن ویولن را آموخت و پس از دو سال به محضر درس ابوالحسن صبا (که دوست و همکار پدر تجویدی در زمینه نقاشی بود) راه یافت. به مدت هشت سال در مکتب او به فراگیری ویولن و سهتار پرداخت.
شیوه نوازندگی غربی علی تجویدی :
او مدتی نیز در کلاس درس چند نوازنده ویولن کلاسیک با شیوه نوازندگی غربی آشنایی یافت. پس از آن با راهنمایی صبا، به محفل هنری محمد ایرانی مجرد راه یافت و با بسیاری از هنرمندان بزرگ آشنا شد و از خرمن هنر استادان گرانقدری چون محمد ایرانی مجرد، اسماعیل قهرمانی، سید حسین طاهرزاده و رکنالدین مختاری که به آن محفل رفتوآمد داشتند، بهره برد.
استاد علی تجویدی :
تجویدی یکی از برجستهترین شاگردان استاد صبا بود و در غیبت ایشان کلاس استاد را اداره میکرد. او استاد چیرهدست ویولن بود و سالها در هنرستان موسیقی در رشته ویولن تدریس میکرد.
مهارت علی تجویدی :
او در رشته نوازندگی خود، صاحب سبکی منحصربهفرد بود. قدرت آرشه و تکنیک برجسته او در بهکارگیری از ظرائف موسیقی کلاسیک مثل پوزیسیونهای بالا تا نزدیک خرک و آرشهپرانیهای مخصوص و پیتزیکاتو (نواختن با سر انگشت بر روی سیم ساز) و استکاتو (نواختن مقطع) تحسینبرانگیز است.
همکاری با خوانندگان :
علاوه بر نبوغ در نوازندگی، تجویدی با قریجه و ذوق سلیم در خلق آهنگهای اصیل ایرانی، توانسته صدها ترانه زیبا را با صدای هنرمندان نامدار به اجرا درآورد. تجویدی با برجستهترین خوانندگان زمان خود همکاری داشته و آثار بسیاری برای هر یک نوشته است.
اوج شکوفایی علی تجویدی:
دوران اوج شکوفایی، خلاقیت و شهرت وی به سالهای همکاریاش با دلکش برمیگردد. مثلث تجویدی، دلکش و رحیم معینی کرمانشاهی در سالهای ۱۳۳۵ تا ۱۳۴۰ را باید خالق بهیادماندنیترین قطعات در موسیقی معاصر ایران دانست. جدا از قابلیتهای حرفهای و تکنیکی هریک از این سه تن در کار خودشان، رابطه عمیق عاطفی که در سالهای دور میان این سه نفر شکل میگیرد را باید عامل اصلی خلق چنین آثاری بهشمار آورد.
ارتباط دلکش و علی تجویدی :
همسر تجویدی در مصاحبهای میگوید: “درست همان روزی که دلکش فوت کرد، کسی از لندن با او تماس گرفت و چون من در خانه نبودم، با خودش صحبت کرده و خبر درگذشت او را به تجویدی داده بود. از آن روز به بعد تا سه هفته با هیچ کس حرف نزد، حتی یک کلام.
ترانه ماندگار علی تجویدی :
علاوه بر اینها تجویدی دهها ترانه جاودانه برای مرضیه ساخته که از آن جمله، ترانه همیشه ماندگار سنگ خارا است که شعر آن از رحیم معینی کرمانشاهی و تنظیم و ارکستراسیون آن از روحالله خالقی است . این قطعه با ارکستر بزرگ گلها اجرا شدهاست.
پرورش هنرمندان توسط علی تجویدی :
او استاد هنرمندانی چون هایده و حمیرا بودهاست.
پس از انقلاب علی تجویدی :
پس از انقلاب ۱۳۵۷ ایران وی فعالیت قابل توجهی نداشتهاست. بنا به گفته خود تجویدی، او از جمله هنرمندانی بود که در سالهای ابتدایی پس از انقلاب، سازهای خود را شکستند. او در سالهای پایانی عمر، بسیار کم کارشده بود و تنها کاری مشترک با علیاصغر شاهزیدی و تصنیفی با صدای محمدرضا شجریان به مناسبت آغاز به کار ارکستر ملی ایران اجرا کرد.
همایش چهره های ماندگار :
او منتخب چهارمین همایش چهره های ماندگار در سال ۱۳۸۳ است.
درگذشت علی تجویدی
وی در ۲۴ اسفند ۱۳۸۴ (۱۵ مارس ۲۰۰۶) در سن ۸۶ سالگی به بیماری سرطان پروستات درگذشت.