تغییر زبان جستجو
A man in glasses is holding his hands on the table

استاد فضل الله توکل، آهنگساز و سنتورنواز، در ۱۴ آبان ماه سال ۱۳۲۱ در شهر تهران دیده به جهان گشود. تحصیلات ابتدایی را در مدرسه ایران و دبیرستان را در دبیرستان پهلوی و سپس مروی گذراند و دیپلم خود را در رشته طبیعی از دبیرستان مروی اخذ کرد.

 

به دلیل آشنایی و رفت و آمد پدربزرگ پدرش با جمعی از هنرمندان، در ۶-۷ سالگی به کلاس تمبک نوازی حسین تهرانی رفت. وقتی ۸ سال داشت پدرش برای او یک سنتور تهیه کرد و بعد از آن توکل در محضر آقای خائفی یادگیری سنتور را شروع کرد.

 

پس از مدتی به واسطه مأموریت پدر ناچار به شیراز نقل مکان کردند و در آنجا سنتورنوازی را نزد بهادر نوذری و سپس دوره‌های ردیف نوازی ایرانی را با علی تجویدی گذراند.سال ۱۳۳۵ با دعوت آقای تجویدی در ارکستر شماره ۲ رادیو و پس از یک سال در ارکستر شماره ۳ به سرپرستی پرویز یاحقی به عنوان نوازنده سنتور مشغول به فعالیت شد.

 

سال ۱۳۳۷ داوود پیرنیا او را برای شرکت در برنامه‌ گل‌ها دعوت کرد؛ گل‌های صحرایی شماره ۵» با آواز «محمود محمودی خوانساری» که در دستگاه شور بود، از اولین اجراهای تکنوازی فضل الله توکل به‌ شمار می‌آید. وی در چندین برنامه مختلف مثل گل‌های جاویدان، برگ سبز، گل‌های رنگارنگ و یک شاخه گل تکنوازی کرد.

 

مدرک لیسانس خود را در رشته اقتصاد در دانشگاه کمبریج انگلستان دریافت کرد، سپس به ایران بازگشت و همکاری با رادیو را از سر گرفت. سال ۱۳۴۵ آهنگی با نام “قهر و ناز” با صدای اکبر گلپایگانی ساخت که نقطه عطفی برای شروع آهنگسازی وی بود. در سال‌های بعد با آهنگسازی و تکنوازی در آهنگ‌های «دل بی‌قرار» (ابوعطا)، «نقش غم» (سه گاه)، «آشیانه» (شور) و «مهربونی» فعالیت خود را در رادیو ادامه داد؛ همچنین، آهنگ‌هایی با صدای حمیرا ساخت که در قالب صفحه و نوار کاست منشر شد.

فضل الله توکل بعد از انقلاب به همکاری خود با رادیو پایان داد ولی سال ۱۳۷۲ دوباره به رادیو برگشت و به یاری و کمک اسدالله ملک “ارکستر همنوازان” را در صدا و سیما راه اندازی کرد که حاصل آن تکنوازی‌هایی است که در آرشیو صدا سیما وجود دارد.

 

سال ۱۳۷۲ با آهنگ‌های عشق و آهسته آهسته همکاری خود را با اکبر گلپایگانی از نو شروع کرد و دو سال بعد آهنگسازی و ترانه سرایی آلبوم آوازه خوان را بر عهده گرفت. در آلبوم‌های غم زمانه و خاطرات جوانی با صدای علیرضا افتخاری نیز همکاری کرد. همسرش بیتا هم از خوانندگان ایرانی بود.

 

توکل در نوازندگی سنتور و آهنگسازی صاحب سبک است و برخی سنتورنوازی او را بی رقیب و منحصر به فرد می‌دانند؛ اسد الله ملک هم بارها در محافل خود گفته بود که او را بهترین نوازنده سنتور می‌داند. و از دیگر ویژگی‌های بارز و مهم این استاد بزرگ، ترانه سرایی‌های وی بود و شعر برخی از آهنگ‌هایی که می ساخت را خودش می‌گفت.

 

 

او با هنرمندان بسیاری چون  حبیب‌الله بدیعی، پرویز یاحقی، همایون خرم، اسدالله ملک و … همکاری‌ داشت که نتیجه آن خلق آثاری ارزشمند و ماندگار مانند آلبوم مضراب عشق، زخم عشق، عمری عاشقانه نواختم ۱و۲، زمزمه مهتاب، بوی کوچه باغ ها به همراه جهانشاه برومند، سه گاه زند با گویندگی نادر گلچین، کیمیای مهر با صدای مهرداد پیکر زاده، سراب آرزو با صدای احمدرضا نساجان، نم نم باران کجاست با صدای مسیح مریمی، مست عشق و آوازه خوان با صدای  اکبر گلپایگانی، غم زمانه با صدای علیرضا افتخاری، نسیما با صدای علیرضا افتخاری و شعر حسین منزوی و قطعه پرنده  با صدای ایرج خواجه امیری شد.

 

 

مطالب مرتبط با این شخص