تورج نگهبان، در سال 1311 شمسى در شهر اهواز سرزمینى كه مردمانش مانند آب و هواى آن دیار خون‏گرم ، بامحبت و باصفا هستند، دیده به جهان گشود. تحصیل ابتدایى را در دبستان شرافت خرمشهر ، تحصیلات متوسطه را در تهران دبیرستان فیروز بهرام و تحصیلات دانشگاهى را در دانشگاه تهران: از سال 1334  تا 1337 دانشكده ادبیات و زبان‏هاى خارجى رشته ادبیات انگلیسى، از سال 1337 تا 1339 دانشكده حقوق، از سال 1341 تا 1344 دانشكده ادبیات و علوم انسانى رشته علوم اجتماعى، از سال 1348 تا 1350 در همین دانشكده رشته جامعه شناسى را در مقطع فوق‏لیسانس كه آخرین مدرك تحصیلى وى از دانشگاه تهران مى‏باشد به پایان رسانید. تورج نگهبان، ترانه‏سرایى را از سال 1328 با شعرى كه بر روى آهنگ هنرمند ارجمند مهندس همایون خرم سرود و در ساعت یك بعدازظهر به طور زنده در برنامه خدمات اجتماعى پخش شد آغاز كرد. سپس ترانه دیگرى روى آهنگ مسعود میثاقیان آهنگساز و نوازنده سنتور ساخت كه با صداى گرم منوچهر همایون‏پور اجرا و پخش گردید. این ترانه سال‏ها بعد نیز در برنامه گلها توسط استاد حسن كسایى هنرمند شایسته نى و خانم ناهید دایى جواد مجددا اجرا شد. در همین سال‏ها مهندس همایون‏خرم با همكارى یكى از دوستانش به نام البرز نیكپور و زنده‏یاد استاد محمود كریمى پژوهشگر ردیف‏هاى اصیل ایرانى و دو سه نفر دیگر از همكلاسى‏هایش یك اركستر خانوادگى در منزل تشكیل داده بود و آهنگ‏هایى مى‏ساخت كه شعرهایش را تورج نگهبان مى‏سرود و بیشتر در رادیو ژاندارمرى كه آن سال‏ها، در روز چند ساعتى برنامه پخش مى‏كرد به طور زنده اجرا مى‏شد. (لازم به گفتن است كه خیلى از مشاهیر بعدى در زمینه‏هاى موسیقى و شعر فعالیت خود را از این رادیو آغاز كردند.) مدت زمانى كوتاه، پس از این ماجرا، بنا به دعوت امین‏الله رشیدى، خواننده رسمى و بافرهنگ رادیو تهران، كه اغلب ترانه‏هایى را كه مى‏خواند شخصاً آهنگ و شعرش را مى‏ساخت، همكارى آغاز كرد و اشعار ترانه‏هاى رشیدى را سرود. نت‏هاى تعدادى از ترانه‏هاى مزبور كه محصول این دوره از همكارى‏هاى آن دو هنرمند بود، در مجلات موزیك و موسیقى رادیو ایران چاپ و منتشر گردید. تورج نگهبان، همزمان با سرودن ترانه براى امین‏اللَّه رشیدى، ترانه‏هایى نیز براى خانم مرضیه سرود كه از اولین ترانه‏هاى ایشان پس از اجراى آهنگ‏هاى شیدا و عارف مى‏باشد. این ترانه‏ها با آهنگ‏هاى هنرمندانى نظیر عباس شاپورى، مجید وفادار، همایون‏خرم، پرویز یاحقى، حبیب‏اللَّه بدیعى، على تجویدى، عبداللَّه جهان‏پناه، نصراللَّه زرین‏پنجه، انوشیروان روحانى و… همراه بود كه عموماً از ترانه‏هاى موفق و مشهور زمان خود بود و راه را براى همكارى با سایر خوانندگان و آهنگسازان هموار نمود و موجب گردید كه بیش از 700 ترانه براى خوانندگانى چون : خانم‏ها: ملوك ضرابى، دلكش، مرضیه، الهه، فرح، آذر هما، پروین، پوران، یاسمین، عهدیه، مهستى، هایده و آقایان: بنان، ایرج، وفایى، گلپایگانى، داریوش رفیعى و محمد نورى بسازد كه تماما در آرشیو رادیو و تلویزیون موجود است. تورج نگهبان همكارى خود را با برنامه گلها از سال 1340 آغاز كرد و از همكاران همیشگى آن برنامه بود. تورج ، از میان ترانه‏هایى كه با صداى خوانندگان نامبرده روى آهنگ‏هاى آهنگسازانى مثل: عباس شاپورى، حبیب‏اللَّه بدیعى، على تجویدى، پرویز یاحقى، مهندس همایون خرم، مجید وفادار، عبداللَّه جهان‏پناه و…سروده است ،ترانه‏اى را كه هیچگاه فراموش نمى كند ترانه «بیگانه» است كه با صداى پوران روى آهنگ عباس شاپورى هنرمند بزرگ و شایسته گذاشته شد كه آهنگهاى این آهنگساز را هر خواننده‏اى خواند به قول معروف یك شبه راه صد ساله پیمود. لازم به یادآورى است كه مضمون ترانه، قصه جدایى تأثرانگیز این زوج هنرمند را بیان مى‏كند و یکی از عجایب این است كه این آهنگ هیچگاه كهنه یا از خاطره‏ها محو نشده و تازگى خود را همچنان حفظ نموده است. تورج نگهبان، از سال 1337 تا 1341 معاون اداره مطبوعات اداره كل انتشارات و رادیو و در سال‏هاى 1341 تا 1357 سرپرست روابط عمومى و انتشارات سازمان صنایع دستى ایران بوده و پس از آن دست ‏اندركار انتشار مجله «دستاورد» در زمینه هنرهاى دستى ایران و نیز انتشار مجله «صدا» كه روى نوار كاست ضبط و منتشر مى شد، بوده است. وى سال‏ها، كار تدریس جامعه‏ شناسى عمومى در دانشكده علوم اجتماعى و اقتصادى قزوین به دانشجویان دوره لیسانس و تدریس روش تحقیق در مدرسه عالى مددكارى را به دانشجویان دوره فوق‏دیپلم به عهده داشته است.

منابع :

کتاب تصنیف‌ها، ترانه‌ها و سرودهای ایران زمین از سعید مشکین قلم