سید مجتبی آقابزرگ علوی که با نام «بزرگ علوی» شناخته می‌شود، روزنامه‌نگار، سیاست‌مدار و نویسنده‌ی سبک رئالیسم معاصر است. او خالق یکی از مشهورترین رمان های ایرانی با عنوان «چشمهایش» می‌باشد. به عقیده بسیاری، بزرگ علوی، به همراه «صادق هدایت» و «صادق چوبک»، بنیانگذاران داستان نویسی نوین در ایرانند.

زندگینامه بزرگ علوی :

زندگینامه بزرگ علوی با سیاست و ادبیات عجین است. وی، در روز سیزدهم بهمن ماه سال 1283، چشم به جهان گشود و سومین فرزند خانواده‌ای بازرگان و مشروطه‌خواه بود. پدرش عضو نمایندگان مجلس شورای ملی بود و به همین سبب، از همان ابتدا با فضای سیاست آشنا شد.

در سال 1302، به همراه پدرش به آلمان رفت و در آنجا، با هدف آموزگار شدن، به تحصیل در رشته روانشناسی و علوم تربیتی پرداخت؛ او پس از بازگشت ایران، و به تدریس زبان آلمانی، در شیراز، مشغول شد.

شروع نویسندگی بزرگ علوی :

علوی داستان نویسی را با «سرباز سربی»، در دهه 1300 آغاز نمود و پس از انتشار آن به تدریس نویسندگی و ترجمه مبادرت ورزید. در سال 1310، به گروه ادبی «ربعه» پیوست و به همراه سه نفر دیگر از اعضای آن گروه، (شامل صادق هدایت، مسعود فرزاد و مسعود مینوی)، شروع به داستان نویسی نوین نمودند.

او در همان دوران، با نام مستعار «فریدون ناخدا»، داستان های متعددی نوشت که در «مجله دنیا» به چاپ می‌رسیدند. سه سال بعد، با تاثیرپذیری زیادی از تفکرات صادق هدایت و استفاده از نظرات «زیگموند فروید، مجموعه داستان های چمدان را نگاشت که با استقبال خوبی از سوی مخاطبان مواجه شد

در سال 1316، در میان گروه 53 نفر، به جرم پیروی از کمونیسم قرار گرفت و به مدت 4 سال راهی زندان شد. علوی در آثاری که پس از آزادی از زندان نوشته، به سبک واقع‌گرایی و انتقادات اجتماعی روی آورده است. از جمله‌ی آن آثار، می‌توان به کتاب ورق پاره های زندان و کتاب 53 نفر اشاره کرد.

جالب است بدانید علوی از بنیانگذاران حزب توده ایران بود؛ وی پس از شروع جدی فعالیت های سیاسی خود، نویسندگی و ترجمه را رها نکرد. نقدها، ترجمه‌ها و داستان های او در مجلات سخن و مردم به چاپ می‌رسیدند. علوی بعد از جنگ جهانی دوم به کمونیسم گرایش یافت؛ کتاب «ازبک‌ها» از این نویسنده، پس از سفر به ازبکستان که از جمهوری‌های کمونیست بود، نوشته شد.

علوی در هنگام کودتای 28 مرداد، در سال 1332، به آلمان شرقی مهاجرت کرد و در آنجا به تدریس زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه هومبولت، در شهر برلین، مشغول شد.

علوی را از نخستین نویسندگان ایرانی و صاحب سبک می‌دانند که داستان‌ها و سایر نوشته‌هایش، راهنما و راهگشای نویسندگان پس از او شد.

سبک نویسندگی بزرگ علوی :

به عقیده بسیاری از صاحب نظران، علوی، ابداع کننده سبک «ادبیات داستانی زندان» در زبان فارسی است. در حقیقت، آثار بزرگ علوی، احساسات اجتماعیِ زمان زندگیِ نویسنده را به خوبی منتقل می‌کنند و مخاطب، در میان جملات وی، حس می‌کند که شخصِ نویسنده در میان یک جنبش اجتماعی، صدای منتقد جامعه است.

مرگ بزرگ علوی :

بزرگ علوی بعد از انقلاب سال 1357، مدت کوتاهی به ایران بازگشت ولی دوباره به آلمان رفت و سرانجام در روز28 بهمن سال 1375، در اثر سکته قلبی، چشم از جهان فرو بست. ایرانیان مقیم برلین، برای حفظ و نگهداری آرامگاه وی، به عنوان یکی از مفاخر ادبی ایران، برای فرمانداری برلین نامه نوشتند و مانع از تغییر کاربری آن، پس از گذشت 20 سال، شدند.